Nadmierne spożywanie alkoholu sprzyja zachowaniom agresywnym. Dzieje się tak nie tylko u osób uzależnionych, jednak to u nich taka postawa prowadzi do awantur, coraz większej destrukcji relacji z otoczeniem, rozkładu więzi rodzinnych. Może prowadzić do używania przemocy i problemów z prawem. Pod wpływem alkoholu człowiek może podejmować się działań niebezpiecznych dla siebie i innych. Znaczna część przestępstw różnego typu popełniana jest w stanie nietrzeźwości. Im częściej alkohol jest spożywany, tym bardziej rośnie prawdopodobieństwo nieodpowiedzialnego, groźnego wręcz zachowania osoby uzależnionej. Dlaczego alkoholik jest agresywny?
Agresja u alkoholika nie jest czymś oczywistym, jednak pozostaje zjawiskiem dość powszechnym. U osób z wrodzonymi skłonnościami do niej lub z zaburzeniami psychicznymi, nadużywanie alkoholu skutkuje wzrostem tego typu zachowań. Najczęściej jednak agresję wywołuje choroba, jaką jest uzależnienie od alkoholu. Statystycznie bardziej agresywni są mężczyźni. Jednak problem dotyka zarówno kobiet, jak i mężczyzn oraz ich bliskich. Trzeba zaznaczyć, że mówiąc o agresji, chodzi nie tylko o bezpośredni atak fizyczny, ale także groźby, wandalizm, złe nastawienie, wyrządzanie innych szkód. Za wszystkie te czynniki odpowiadają zmiany, jakie zachodzą w mózgu pod wpływem alkoholu.
Spożywanie nadmiernej ilości alkoholu może wywoływać agresję poprzez zmiany w pracy mózgu, rozchwianie jej lub zakłócenie. Osoba trzeźwa jest w stanie racjonalnie ocenić sytuację, kontroluje swoje zachowanie, przestrzega na ogół reguł społecznych. Pod wpływem alkoholu w mózgu wywołane zostają zachowania impulsywne, w tym nieuzasadniona agresja. Ktoś, kto jest pijany, ma zaburzony proces przetwarzania informacji i bodźców, niewłaściwie ocenia ryzyko lub postrzega niebezpieczeństwo tam, gdzie go nie ma, co wywołuje nadmierną reakcję.
Do zachowań impulsywnych u alkoholików dochodzi, gdy subiektywnie poczują się oni sprowokowani lub zagrożeni. Jednocześnie dochodzi do zakłócenia procesów uwagi i upośledzenia tzw. uczuciowości wyższej (poczucia empatii, moralności). Nie bez wpływu pozostaje także gospodarka hormonalna. Indywidualne różnice, jakie zachodzą w procesach chemicznych zachodzących w mózgu, mogą wyjaśniać, czemu niektóre osoby po spożyciu alkoholu reagują agresywnie, a inne nie. U mężczyzn im wyższy poziom testosteronu, tym mogą być większe przejawy wrogości i skłonności do agresji. Z kolei zmniejszony poziom innego hormonu, serotoniny, wiąże się z większą pobudliwością i drażliwością.
Nie tylko samo spożywanie alkoholu bezpośrednio wpływa na agresję u alkoholików. Należy wziąć także pod uwagę oczekiwania lub mniemanie społeczne. Nawet u osób, które spożyły niewielką ilość alkoholu, włącza się brawura, wykazują się one większą odwagą. Często ludzie po prostu tego typu zachowań się spodziewają, zatem osoby pijące im się poddają, dodając sobie w ten sposób animuszu. Powszechnie uważa się także, że alkohol ma sprawić, że kobieta będzie bardziej zrelaksowana i otwarta na doświadczenia seksualne, co może tłumaczyć związek z piciem alkoholu a gwałtami na randkach. Innymi czynnikami wpływającymi na wzrost agresji pod wpływem alkoholu mogą być: traumatyczne wspomnienia czy przeżycia z dzieciństwa, złe wzorce, uszkodzenia układu nerwowego, które predysponują do stosowania przemocy, antyspołeczne zaburzenie osobowości. Czasem przyczyną może być podłoże genetyczne, zwłaszcza gdy ojciec alkoholika miał ten sam problem.
Nie wszyscy alkoholicy zdają sobie sprawę ze swojej agresji, tak samo jak z faktu, że nimi są. Leczenie alkoholizmu to długi i wymagający (również od bliskich) proces. Warto zwrócić się o pomoc do wykwalifikowanego psychiatry lub ośrodka dla alkoholików. Zanim rozpocznie się leczenie, dobrze jest uświadomić pijącemu jego zachowanie. W zależności od stopnia agresywności należy nie bać się poprosić o pomoc psychologiczną i instytucjonalną dla osób będących współuzależnionymi czy ofiarami przemocy domowej.