Młodzież a uzależnienia

Okres dojrzewania to specyficzny i wyjątkowy  czas w życiu każdego człowieka. Przypada na okres pomiędzy 12  a 19 rokiem życia. Charakteryzuje się dużymi  i szybko następującymi po sobie zmianami pod względem fizycznym, umysłowym i emocjonalnym.

Najbardziej charakterystycznym objawem tego okresu jest rozwój autonomii, określenie tożsamości, ustalenie relacji z otoczeniem i innymi ludźmi a także poszerzanie i nauka kompetencji społecznych. Nastolatek musi oddzielić się od rodziny i zacząć formułować nową tożsamość jako osoba dorosła. Z jednej strony pragnie większej niezależności i władzy, a z drugiej opieki i wskazania drogi.  Nieustannie szuka odpowiedzi na pytanie „kim jestem?‘’ , „jaki sens ma moje życie?”, „na czym to wszystko polega?”. Są to pytania wyjątkowo skomplikowane na które często dorośli nie znajdują odpowiedzi.

W tym czasie pojawia się menstruacja lub polucje nocne. Powoduje to wzmożone zainteresowanie własnym ciałem, ale i lęk przed nienormalnością. Wzrastają możliwości intelektualne, zainteresowanie nowymi obszarami wiedzy. Jest to okres wątpliwości etycznych i religijnych. Pojawia się krytycyzm (m.in. wobec rodziców), negacja autorytetów, a także budowania własnych przekonań. Przewaga pobudzania nad hamowaniem, może owocować drażliwością, niepokojem albo chwiejnością emocjonalną. Do tego dochodzą naciski społeczne – obowiązek nauki, zdobycia wykształcenia, dobrego zawodu, często wybieranego przez bliskich a nie samego zainteresowanego. Dla nastolatka dużego znaczenia nabiera także grupa rówieśnicza, pragnie przynależności do grupy, naśladowanie starszych kolegów czy zabieganie o akceptację i szacunek rówieśników.

Jak widać, cała ta sytuacja jest niełatwa. Młody człowiek często doznaje wielu przykrych uczuć, wydaje mu się, że jest osamotniony, obcość, poczucie niemocy, gniew, poczucie winy, poczucie niższej wartości, braku wsparcia i lęk.

Przy braku wsparcia ze strony bliskich i innych osób, zrozumienia dla specyficznych potrzeb wieku dojrzewania, młody człowiek czuje się zagubiony, przeżywa frustrację i nasilające napięcie wewnętrzne. Niezaspokojone potrzeby emocjonalne ( miłości, bezpieczeństwa, autonomii, przynależności, akceptacji )  oraz nierozwiązane kryzysy życiowe często przyczyniają się do sięgania po narkotyk.

Narkotyki są postrzegane przez młodzież jako niezagrażające, wpisane w kontekst życia towarzyskiego, na dodatek dostępne. Młodzi ludzie eksperymentujący z narkotykami doświadczają więcej korzyści niż strat , mają poczucie kontroli nad zażywaniem co sprawia, że nie widzą potrzeby korzystania z pomocy specjalistów. Ich znajomi też biorą i nic złego się nie dzieje.

W tym krótkim artykule pragnę podkreślić jak ważną rolę mają do odegrania rodzice i bliscy. Rodzina to jeden z podstawowych czynników chroniących. Zdrowe więzi w rodzinie stanowią przeciwwagę dla wszelkiego rodzaju uzależnień. W dobie kapitalizmu i pogoni za pieniędzmi (często w dobrej wierze, chcąc zapewnić rodzinie dobrobyt ) rodzice  zapominają o dzieciach. Młody człowiek, który ma otwarte serce i dużą wrażliwość widząc wokół siebie wyścig i brak czasu, brak bliskich więzi – pyta jaki sens ma życie. Czuje się nieważny, odrzucony, zaczyna się buntować, popada we wrogość i destrukcję. Narkotyk lub jakiekolwiek inne uzależnienie, przynosi ulgę i zapomnienie. Przynajmniej na jakiś czas.