Paraliż senny – skąd się bierze i czy może być niebezpieczny?

Ci, którzy przeżyli takie zjawisko jak paraliż senny, porównują to doświadczenie do czegoś dziwnego, przerażającego i trudnego do wytłumaczenia. To jedno z zaburzeń snu, które pojawia się najczęściej w momencie, kiedy człowiek zasypia, czyli wchodzi w fazę REM (wtedy najintensywniej śni). Może też mieć miejsce, gdy przechodzi z fazy snu do czuwania, czyli w chwili, gdy się budzi. Ten przypadek chorobowy najczęściej dotyczy osób w podeszłym wieku oraz dzieci.

Dziwne doznania psychiczne i fizyczne

Głównym objawem paraliżu sennego (lub też inaczej porażenia przysennego) jest całkowity lub częściowy bezwład ciała, brak czucia w rękach, nogach, w momencie, kiedy pojawia się niewytłumaczalne poczucie niepokoju, strachu czy przerażenia. Mogą zdarzyć również halucynacje wzrokowe lub dźwiękowe. Osoby, które doświadczyły tego stanu, uważają, że widziały i słyszały wówczas obce istoty albo złe moce. Skarżą się też na halucynacje dotykowe i że coś uciskało ich klatkę piersiową, co uniemożliwiło złapanie oddechu.

Paraliżowi sennemu towarzyszą także często:

• przyspieszone bicie serca,
• panika,
• przerażenie,
• wielki strach,
• dzwonienie w uszach,
• uczucie bezwiednego spadania,
• poczucie utraty kontroli nad rzeczywistością.

Podczas tego zaburzenia snu dochodzi do porażenia mięśni wskutek zahamowania neuronów w rdzeniu kręgowym. To właśnie one odpowiadają za utrzymywanie napięcia mięśniowego. Osoba, którą to spotyka, ma wrażenie, że nie może poruszyć się, otworzyć oczu, ani wydać z siebie jakiegokolwiek dźwięku.

Między jawą a snem

Paraliż senny nie trwa zbyt długo i najczęściej sam przechodzi. Aby łatwiej wybudzić się z tego stanu, trzeba wykonać kilka wdechów i wydechów. Nie do końca wiadomo, skąd bierze się porażenie przysenne. Wpływ na nie może być efektem niewłaściwej higieny snu – jego braku lub nadmiar.

Do przyczyn zalicza się także:

• częstą zmianę strefy czasowej,
• silny stres,
• napięcie emocjonalne
• problemy na podłożu psychicznym – nerwica, depresja, stany lękowe,
• autoagresja,
• zachowania i myśli samobójcze.

Zaburzenie snu, które zawiesza nas pomiędzy jawą a snem, brać się może także z uzależnienia od alkoholu, leków czy innych substancji psychoaktywnych.

Badanie EEG

Aby stwierdzić, jaki to przypadek zaburzenia snu, wykonuje się badanie EEG. Elektroencefalografia bada czynność bioelektryczną mózgu i jest bardzo potrzebna, aby wykluczyć np. napady padaczkowe. Jeśli paraliż senny powtarza się, wówczas można także podejrzewać, że jest to zespół chorobowy zwany narkolepsją. To przypadek neurologiczny, który objawia się m.in. napadami snu w czasie dnia, halucynacjami czy właśnie porażeniem sennym.

To zaburzenie snu, mimo iż wybija nas z rytmu dobowego i swych nieco przerażających objawów nie jest jednak groźne dla zdrowia. Ważne jest to, aby nauczyć się kontrolować swój oddech. W tym celu lekarz zapisuje konkretne ćwiczenia do wykonania. Ponadto wyzbycie się pewnych lęków również wpłynie z korzyścią na jakość naszego snu.