Dopalacze – O czym warto pamiętać?

Co rusz słyszymy o szkodliwym działaniu dopalaczy oraz o zachowaniach młodych ludzi, znajdujących się pod ich wpływem. Możemy zobaczyć kampanie telewizyjne, których celem jest przeciwdziałanie zażywaniu tych substancji. Ale obśmiewanie kampanii społecznych przez internautów, samo w sobie świadczy o ich skuteczności…

Zastanówmy się, co to są dopalacze? Jak mamy zachowywać się, gdy ktoś z naszych bliskich je zażywa?

„Dopalacze” – to termin, który nie ma charakteru naukowego. Jest to potoczna nazwa różnych grup substancji (lub ich mieszanek) o rzekomym lub faktycznym działaniu psychoaktywnym. Substancje te nie znajdują się na liście substancji zakazanych czy kontrolowanych przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Ich zażywanie ma na celu wywołanie określonych efektów: od stymulującego, przez relaksujący, po psychodeliczny czy halucynogenny. Występują w przeróżnych formach: jako tabletki lub pigułki; susze roślinne mieszane z ekstraktami roślin lub syntetycznymi związkami chemicznymi – do palenia; surowy materiał roślinny lub ekstrakty roślinne w formie sproszkowanej lub płynnej, aerozoli czy gum do żucia.

Na czym polega więc niebezpieczeństwo ich zażywania?

1. Konsumenci nie znają ich dokładnego składu.
2. Dopalacz tej samej nazwy może mieć różny skład, zależnie od dostawcy, partii czy sklepu.
3. Konsumenci nie mają pojęcia, w jakich dawkach je zażywać.
4. Producenci także nie precyzują, jakie dawki są bezpieczne.
5. Nie stanowią „łagodniejszej wersji” narkotyków. Często działają silniej.
6. Ich szkodliwość nie polega na tym, że zażywanie tych substancji prowadzi do sięgnięcia po narkotyki, lecz jest to tak naprawdę zastępowanie substancji znanych środkami nowymi, o nieznanym do końca składzie i potencjale oddziaływania na organizm.

Wniosek stąd nasuwa się jeden: osoby zatrute tymi substancjami trudniej jest „odtruć”, gdyż nie wiadomo jak im pomóc, by uratować ich życie.

Jeśli ktoś z Twoich biskich jest pod wpływem dopalaczy, pamiętaj, że:

1. Ta osoba „żyje w swoim świecie”, inaczej słyszy, widzi, rozumie. Bardzo często nie ma świadomości tego, w jakim stanie faktycznie się znajduje.
2. Nie możesz na nią krzyczeć ani kłócić się z nią. Nie wykonuj żadnych gwałtownych ruchów.
3. Informuj ją o tym, co zamierzasz zrobić
4. Zachęcaj do tego, byście usiedli i porozmawiali: co brała, kiedy, jaką drogą je przyjmowała (wdychała, paliła itp.) czy ma gdzieś opakowanie po tym środku?
5. Jeśli osoba jest zezłoszczona (lub masz takie podejrzenie) – zachowaj bezpieczną odległość.
6. Wezwij pogotowie ratunkowe.

Pamiętaj!

Człowiek pod wpływem dopalaczy to:

• ktoś niebezpieczny dla siebie i innych,
• człowiek z problemami, które go przerastają i których nie potrafi sam rozwiązać,
• to człowiek chory, którego leczeniem (po odtruciu) powinien zająć się specjalista.

Bibliografia:
Materiały Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii
www.narkomania.org
Medycyna Praktyczna i Nauki o zdrowiu, Tom 17 Nr 4, 2011
Wielkopolskie Porozumienie Zielonogórskie: Stop dopalaczom
Materiały informacyjne: www.gis.gov.pl
Iwona Kitala-Dudek – Specjalista terapii uzależnień