Fazy rozwoju alkoholizmu
Wyróżnia się kilka różnych klasyfikacji, które przedstawiają fazy uzależnienia, alkoholizmu. Jedna z popularniejszych typologii określania faz została stworzona przez wyżej już przywoływanego amerykańskiego biostatystyka i fizjologa Elvina Mortona Jellinka. Według niego można wyróżnić cztery następujące fazy choroby związanej z piciem:
- faza pierwsza – określana mianem fazy prealkoholicznej rozpoczyna się konwencjonalnym piciem. Zdaniem naukowca potencjalni kandydaci na alkoholików o wiele szybciej niż inni zaczynają odkrywać atrakcyjność napojów alkoholowych, traktując je jako środek o działaniu rozluźniającym, likwidującym problemy, a także uśmierzającym bolesne stany emocjonalne. Na początku picie odbywa się sporadycznie, ale z biegiem czasu zaczyna stawać się nieodłącznym towarzyszem życia. W tej fazie stopniowo zmienia się tolerancja na procenty, gdyż w celu rozwiązywania swoich życiowych problemów osoba wpadająca w alkoholizm musi sięgać po coraz większe dawki używki, zbliżając się tym samym do kolejnej fazy,
- faza druga – nazywana etapem zwiastunowym, w większości przypadków zaczyna się od nagłego i zarazem nie do końca wyjaśnionego doświadczenia, że człowiek bez utraty przytomności nie może przypomnieć sobie swoich zachowań i dokładnych okoliczności, w jakich miało miejsce picie. Takie epizody w życiu osoby uzależnionej zaczynają powtarzać się systematycznie w tej fazie, nawet pod wpływem dostarczania organizmowi niedużych dawek środka odurzającego. Ponadto w tej fazie mogą zacząć pojawiać się zaburzenia pamięci związane z piciem, widoczne w szczególności w stanach wyczerpania psychicznego lub fizycznego. W przypadku tej fazy człowiek zaczyna podporządkowywać całe swoje życie napojom wyskokowym – zdarza mu się picie po kryjomu, tworzenie specjalnych okazji związanych z piciem itp.,
- faza trzecia – nosząca również miano fazy krytycznej, to etap, kiedy w pełni mamy do czynienia ze zjawiskiem utraty kontroli – oznacza to, że osoba uzależniona zaczynając picie, spożywa używki do tego momentu, dopóki nie osiągnie stanu upojenia, rozwiązując wszystkie swoje problemy. W tej fazie pojawia się bardzo silne pragnienie alkoholu, odczuwane wręcz jako przymus zajrzenia do kieliszka. Na tym etapie alkoholizmu rozwija się cały zestaw objawów uzależnienia, spośród których można wyróżnić przede wszystkim tworzenie racjonalnych usprawiedliwień związanych z piciem, zabezpieczanie zapasów napojów alkoholowych, rezygnację z jedzenia, odizolowanie od otoczenia, zaniedbywanie pracy i kontaktów z najbliższymi osobami, konieczność nieustannego uzupełniania stężenia alkoholu w organizmie, obniżenie popędu płciowego,
- faza czwarta, chroniczna – to faza alkoholizmu, dla której najbardziej charakterystyczne jest poważne uszkodzenie procesów myślenia i szereg uciążliwych dolegliwości fizycznych oraz psychicznych. U niektórych cierpiących na alkoholizm pojawiają się problemy spożywania produktów alkoholowych nieprzeznaczonych do konsumpcji, których picie jest wyjątkowo groźne dla zdrowia i życia, oraz zmniejszenie tolerancji. Typowe dla tej fazy są także stany lękowe, drżenie, zniekształcenie procesów poznawczych oraz obniżenie sprawności motorycznej.